Udhëzime Hap pas Hapi për Namazin
Mësoni si të falni namaz me udhëzime të detajuara, ilustrime, tekst në arabisht, transliterim dhe përkthim në shqip për çdo lëvizje.
Përgatitja për Namaz
Para se të filloni namazin, duhet të siguroheni që:
- Keni marrë abdes (pastrim ritual).
- Jeni të veshur me rroba të pastra që mbulojnë pjesët e trupit që duhen mbuluar (avretin).
- Vendi ku do të falni namaz është i pastër.
- Jeni të kthyer në drejtim të Kiblës (Qabes në Mekë).
- Është koha e duhur për namazin që dëshironi të falni.
Nëse jeni fillestar, mund të përdorni një aplikacion për të gjetur drejtimin e Kiblës. Gjithashtu, mund të përdorni një sexhade (qilim namazi) për të falur namazin, por kjo nuk është e domosdoshme nëse vendi është i pastër.
Hapat e Namazit
1 Nijeti (Qëllimi)
Bëni nijetin (qëllimin) në zemër për të falur namazin e caktuar. Nijeti bëhet në zemër dhe nuk është e nevojshme të thuhet me zë.
Newejtu en usallije lillāhi teālā salāte (emri i namazit) edā'en mustakbilel-kibleti
Kam bërë nijet të fal për Allahun e Lartësuar namazin e (emri i namazit), duke u kthyer nga Kibla.
2 Tekbiri fillestar
Ngrini duart deri te veshët (burrat) ose deri te supet (gratë), me pëllëmbët e hapura dhe të drejtuara nga Kibla, dhe thoni tekbirin fillestar.
Allāhu Ekber
Allahu është më i Madhi.
Tekbiri fillestar është i detyrueshëm (farz) dhe me të hyjmë në namaz. Pas tekbirit fillestar, nuk lejohet të flasim, të hamë, të pimë ose të bëjmë veprime të tjera që nuk janë pjesë e namazit.
3 Qëndrimi në këmbë (Kijam)
Pas tekbirit fillestar, vendosni duart mbi gjoks, me dorën e djathtë mbi dorën e majtë. Burrat i vendosin duart nën kërthizë, ndërsa gratë i vendosin mbi gjoks. Në këtë pozicion, lexoni duanë e hapjes (Subhaneke), pastaj Eudhu-Bismilah, Fatihanë dhe një sure tjetër ose disa ajete nga Kurani.
Dua e hapjes (Subhaneke):
Subhāneke-llāhumme we bi-hamdike, we tebāreke-smuke, we teālā xhedduke, we lā ilāhe gajruke
I Lartësuar je Ti, o Allah, dhe me lavdinë Tënde, i bekuar është emri Yt, i lartësuar është madhështia Jote dhe nuk ka zot tjetër përveç Teje.
Eudhu-Bismilah:
Eūdhu bil-lāhi minesh-shejtānir-raxhīm, Bismil-lāhir-rahmānir-rahīm
Kërkoj mbrojtje tek Allahu nga shejtani i mallkuar. Me emrin e Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit.
Surja Fatiha:
El-hamdu lil-lāhi rabbil-ālemīn, Er-rahmānir-rahīm, Māliki jewmid-dīn, Ijjāke na'budu we ijjāke nesteīn, Ihdinas-sirātal-mustekīm, Sirātal-ledhīne en'amte alejhim gajril-magdūbi alejhim we led-dāllīn
Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve, të Gjithëmëshirshmit, Mëshirëplotit, Sunduesit të Ditës së Gjykimit. Vetëm Ty të adhurojmë dhe vetëm prej Teje ndihmë kërkojmë. Udhëzona në rrugën e drejtë, në rrugën e atyre që u ke dhënë mirësi, jo në të atyre që kanë shkaktuar zemërimin Tënd, as në të atyre që janë të humbur.
Pas Fatihasë, thoni "Āmīn" (Pranoje, o Zot) dhe pastaj lexoni një sure tjetër ose disa ajete nga Kurani, si p.sh. Surja El-Ihlas:
Kul huwallāhu ehad, Allāhus-samed, Lem jelid we lem jūled, We lem jekun lehu kufuwen ehad
Thuaj: "Ai, Allahu është Një i Vetëm. Allahu është Absoluti, të Cilit i drejtohen të gjithë për nevojat e tyre. Ai as nuk lind, as nuk është i lindur. Dhe askush nuk është i barabartë me Atë."
4 Rukuja
Pas leximit të sureve, thoni "Allahu Ekber" dhe bëni rukun (përkuljen). Burrat përkulen në 90 gradë, duke vendosur duart mbi gjunjë me gishtat e hapur. Gratë përkulen më pak se 90 gradë dhe mbajnë duart mbi gjunjë me gishtat e mbledhur. Në këtë pozicion, thoni tri herë:
Subhāne rabbijel-adhīm
I Lartësuar është Zoti im, i Madhërishmi.
Rukuja është një nga shtyllat e namazit dhe duhet të qëndrohet në këtë pozicion për aq kohë sa të thuhet dhikri të paktën një herë.
5 Ngritja nga rukuja
Ngrihuni nga rukuja duke thënë:
Semiallāhu limen hamideh
Allahu e dëgjon atë që e falënderon.
Pasi të jeni ngritur plotësisht dhe të qëndroni drejt, thoni:
Rabbenā we lekel-hamd
Zoti ynë, Ty të takon falënderimi.
Mund të shtoni edhe:
Hamden kethīran tajjiben mubāraken fīh
Falënderim i shumtë, i mirë dhe i bekuar.
6 Sexhdeja
Pas ngritjes nga rukuja, thoni "Allahu Ekber" dhe bëni sexhde (përulje me ballë në tokë). Në sexhde, shtatë pjesë të trupit duhet të prekin tokën: balli së bashku me hundën, dy pëllëmbët, dy gjunjët dhe majat e gishtave të dy këmbëve. Në këtë pozicion, thoni tri herë:
Subhāne rabbijel-e'lā
I Lartësuar është Zoti im, më i Larti.
Sexhdeja është një nga momentet më të rëndësishme të namazit, pasi në këtë pozicion jemi më afër Allahut. Mund të bëni edhe dua të tjera në këtë pozicion.
Gratë duhet të bëjnë sexhde duke i mbajtur krahët afër trupit dhe duke mos i hapur bërrylat anash, për të ruajtur modestinë.
7 Ulja mes dy sexhdeve
Pas sexhdes së parë, thoni "Allahu Ekber" dhe uluni mes dy sexhdeve. Burrat ulen duke vendosur këmbën e majtë poshtë dhe këmbën e djathtë të ngritur me gishtat e këmbës të drejtuar nga Kibla. Gratë ulen duke i vendosur të dyja këmbët në anën e djathtë. Në këtë pozicion, thoni:
Rabbig-firlī, Rabbig-firlī
Zoti im, më fal mua. Zoti im, më fal mua.
Ose mund të thoni:
Allāhummag-firlī, werḥamnī, wehdinī, wexhburnī, we āfinī, werzuknī, werfa'nī
O Allah, më fal mua, më mëshiro, më udhëzo, më forco, më jep shëndet, më furnizo dhe më ngri (në pozitë).
8 Sexhdeja e dytë
Pas uljes mes dy sexhdeve, thoni "Allahu Ekber" dhe bëni sexhden e dytë, njësoj si sexhden e parë. Në këtë pozicion, thoni tri herë:
Subhāne rabbijel-e'lā
I Lartësuar është Zoti im, më i Larti.
Me këtë përfundon rekati i parë i namazit. Për rekatin e dytë, ngrihuni duke thënë "Allahu Ekber" dhe përsëritni hapat 3-8. Pas sexhdes së dytë të rekatit të dytë, uluni për teshehudin.
9 Teshehudi (Et-Tehijjatu)
Pas sexhdes së dytë të rekatit të dytë, uluni për teshehudin. Burrat ulen duke vendosur këmbën e majtë poshtë dhe këmbën e djathtë të ngritur. Gratë ulen duke i vendosur të dyja këmbët në anën e djathtë. Vendosni duart mbi gjunjë, me dorën e djathtë të mbyllur përveç gishtit tregues, të cilin e ngrini kur përmendni Allahun. Lexoni Et-Tehijjatu:
Et-tehijjātu lil-lāhi wes-salawātu wet-tajjibātu, Es-selāmu alejke ejjuhen-nebijju we rahmetullāhi we berekātuhu, Es-selāmu alejnā we alā ibādil-lāhis-sālihīn, Esh-hedu en lā ilāhe il-lallāh we esh-hedu enne Muhammeden abduhu we resūluhu
Përshëndetjet, lutjet dhe fjalët e mira i takojnë Allahut. Paqja, mëshira dhe bekimet e Allahut qofshin mbi ty, o Profet. Paqja qoftë mbi ne dhe mbi robërit e drejtë të Allahut. Dëshmoj se nuk ka zot tjetër përveç Allahut dhe dëshmoj se Muhamedi është rob dhe i dërguar i Tij.
Nëse namazi ka më shumë se dy rekate, ngrihuni pas Et-Tehijjatu dhe vazhdoni me rekatet e tjera. Nëse namazi ka vetëm dy rekate, vazhdoni me salavatet.
10 Salavatet
Pas Et-Tehijjatu, në uljen e fundit të namazit, lexoni salavatet për Profetin Muhamed (paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të):
Allāhumme salli alā Muhammedin we alā āli Muhammedin kemā sallejte alā Ibrāhīme we alā āli Ibrāhīme inneke hamīdun mexhīd, Allāhumme bārik alā Muhammedin we alā āli Muhammedin kemā bārakte alā Ibrāhīme we alā āli Ibrāhīme inneke hamīdun mexhīd
O Allah, bekoje Muhamedin dhe familjen e Muhamedit, ashtu siç e bekove Ibrahimin dhe familjen e Ibrahimit. Vërtet, Ti je i Lavdëruar dhe i Madhëruar. O Allah, begatoje Muhamedin dhe familjen e Muhamedit, ashtu siç e begatove Ibrahimin dhe familjen e Ibrahimit. Vërtet, Ti je i Lavdëruar dhe i Madhëruar.
11 Duaja
Pas salavatet, mund të bëni dua të ndryshme. Një nga duatë më të njohura është:
Allāhumme innī eūdhu bike min adhābi xhehennem, we min adhābil-kabri, we min fitnetil-mahjā wel-memāti, we min sherri fitnetil-mesīhid-dexhxhāl
O Allah, kërkoj mbrojtje tek Ti nga dënimi i Xhehenemit, nga dënimi i varrit, nga sprovat e jetës dhe vdekjes, dhe nga e keqja e sprovës së Mesihut Dexhxhal (Antikristit).
Mund të bëni edhe dua të tjera sipas dëshirës, duke kërkuar nga Allahu çfarë dëshironi për veten, familjen dhe të gjithë myslimanët.
12 Selami
Për të përfunduar namazin, jepni selam duke kthyer kokën djathtas dhe duke thënë:
Es-selāmu alejkum we rahmetullāh
Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi ju.
Pastaj ktheni kokën majtas dhe thoni të njëjtën gjë:
Es-selāmu alejkum we rahmetullāh
Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi ju.
Me këtë përfundon namazi. Pas namazit, mund të bëni dhikër dhe dua të ndryshme.
Dhikri pas Namazit
Pas përfundimit të namazit, rekomandohet të bëni dhikër (përmendja e Allahut) dhe dua. Disa nga dhikret më të njohura janë:
- Thoni "Estagfirullah" (Kërkoj falje nga Allahu) tri herë.
- Thoni "Allāhumme entes-selāmu we minkes-selāmu tebārakte jā dhel-xhelāli wel-ikrām" (O Allah, Ti je Paqja dhe prej Teje vjen paqja. I bekuar je Ti, o Zotëruesi i Madhështisë dhe Nderimit).
- Thoni "Subhānallāh" (I Lartësuar është Allahu) 33 herë, "El-hamdu lil-lāh" (Falënderimi i takon Allahut) 33 herë dhe "Allāhu Ekber" (Allahu është më i Madhi) 33 herë.
- Thoni "Lā ilāhe il-lallāhu wahdehu lā sherīke leh, lehul-mulku we lehul-hamdu we huwe alā kulli shej'in kadīr" (Nuk ka zot tjetër përveç Allahut, Një dhe i Pashoq. Atij i takon sundimi dhe falënderimi, dhe Ai është i Plotfuqishëm mbi çdo gjë).
- Lexoni Ajetu-l-Kursij (Kurani, 2:255).
- Lexoni suret El-Ihlas, El-Felek dhe En-Nas.
Këshilla për Fillestarët
- Filloni me mësimin e namazeve të detyrueshme (farz) para se të mësoni namazet vullnetare (sunet).
- Mësoni namazin gradualisht, duke filluar me lëvizjet dhe pastaj duke mësuar lutjet.
- Praktikoni rregullisht për të forcuar kujtesën dhe për të përmirësuar performancën.
- Mos u shqetësoni nëse bëni gabime në fillim. Allahu e vlerëson përpjekjen tuaj.
- Kërkoni ndihmë nga myslimanë me përvojë ose nga imami i xhamisë lokale.
- Përdorni aplikacione ose video udhëzuese për të parë demonstrime praktike.
- Përqendrohuni në kuptimin e lutjeve për të përmirësuar përqendrimin dhe lidhjen me Allahun.
Namazi është një lidhje personale mes jush dhe Allahut. Përpiquni të falni namazin me përkushtim dhe përqendrim, duke e kuptuar kuptimin e lutjeve dhe duke ndjerë praninë e Allahut. Qëllimi i namazit nuk është thjesht kryerja e lëvizjeve fizike, por krijimi i një lidhjeje shpirtërore me Krijuesin.